Халықаралық-құқықтық міндеттемелерді бекіту және верификациялау үшін орталықтандырылмаған тізілімдерді енгізу перспективалары
DOI: 10.32523/3079-7888-2025-13-1-75-84
Қаралымдар: 4 / PDF жүктеулері: 4
Кілт сөздер:
үлестірілген тізілім технологиялары, блокчейн, халықаралық міндеттемелер, халықаралық құқық, ақылды келісімшарттар, цифрлық дипломатия, Париж келісімі, ЮНСИТРАЛ үлгілік заңдары, ЭЫДҰАңдатпа
Мақалада әртүрлі салалардағы халықаралық міндеттемелерді бекіту және тексеру үшін блокчейн технологиясына негізделген орталықтандырылмаған тізілімдерді енгізу перспективалары қарастырылады. Орталықтырылмаған технологиялар негізінде міндеттемелер мен жаңа шешімдерді есепке алудың дәстүрлі жүйелеріне салыстырмалы талдау жүргізілді. Сондай-ақ, халықаралық сауданы цифрландыруға арналған TradeLens платформасы және 2015 жылғы Париж келісімі шеңберіндегі экологиялық келісімдерге арналған Climate Action Data Trust сияқты блокчейн-платформаларды енгізудің сәтті жағдайлары зерттелді. Мақалада блокчейнді халықаралық құқықта қолданудың құқықтық аспектілері, соның ішінде ЮНСИТРАЛ үлгілік заңдарының ережелері, ЭЫДҰ ұсынымдары және цифрлық нысанда тіркелген деректерді заңды тану мәселелері егжей-тегжейлі қарастырылған. Орталықтандырылмаған технологиялар халықаралық міндеттемелерді орындаудың ашықтығын, сенімін және жеделдігін едәуір арттыра алатыны, алайда құқықтық және саяси сын-қатерлерді еңсеруді талап ететіні атап өтілді. Блокчейн-технологияларды кеңінен енгізу үшін халықаралық-құқықтық нормалар мен стандарттарды одан әрі үйлестіру қажеттілігі туралы қорытындылар жасалды. Халықаралық қатынастардың әртүрлі салаларында үлестірілген тізілімдерді тиімді қолдану үшін нормативтік-құқықтық қамтамасыз ету мен техникалық инфрақұрылымды дамыту бойынша халықаралық ұйымдар мен мемлекеттердің даму мүмкіндіктері айқындалды.
