Ұлттар Лигасының мандаттық жүйесі және БҰҰ қамқоршылық жүйесі (халықаралық - құқықтық салыстырмалы талдау)
https://www.doi.org/10.32523/2791-0954-2023-6-2-46-61
Қаралымдар: 27 / PDF жүктеулері: 12
Кілт сөздер:
League of Nations, mandates, United Nations, Trusteeship Council, trusteeship, self-determination, Permanent Mandates Commission, independenceАңдатпа
Өзін-өзі басқармайтын аумақтарды басқару үшін құрылған тетіктер, Ұлттар Лигасы шеңберіндегі тұрақты мандаттар комиссиясы және БҰҰ-ның қамқоршылық кеңесі функциялары, көмекші органдары және мандаттары бойынша көптеген жағынан ұқсас болды. Олардың түпкі мақсаты бұрынғы отаршыл халықтардың тәуелсіздігін алуға және ұлттық билік институттарын құруға деген ұмтылыс ретінде жарияланды. Сонымен бірге, бұрынғы метрополиялардың нақты бақылауында болған кезде, бұл екі органның ешқайсысы өзін-өзі басқаруға тікелей ықпал еткен жоқ. Ұзақ пікірталастар мен мандатты аумақтарды сыртқы басқаруға беру, табыс табуды жалғастыратын және осы аумақтарда тұратын халықтарды ішкі соғыстарға жеткізетін жаңа мандатарлар бұрынғы колониялардың тәуелсіздігін қамтамасыз етпеді. Африка, Азия және Таяу Шығыстағы дамушы елдердің көпшілігі тәуелсіздікке жету жолында ұзақ жолдан өтті. Алдымен колониялар, содан кейін мандаттар мен қамқорлықтағы территориялар, тәуелсіздік алу үшін қанды соғыстардан кейін олар отарлық жүйенің негізгі қарсыластарына айналды. Сонымен қатар, шекараларды елдердің ерікті басқарушылары жүргізгендіктен, Қазіргі қақтығыстардың көпшілігі, негізінен Африкада, тәуелсіз басқарудан бастау алады.
